Buszujący w zbo...wyprzedażach :)

1. "Krwawe Szaleństwo" - Karen Marie Moning

2. "Czas Odwetu" - Lily St. Crow

3. "Świat Podziemi" - Meg Cabot

4. "Normalne Marzenia" - Kiersten White

5. "Wędrówka przez sen" - Josephine Angelini

6. "Obsydianowe serce. część 1" - Jo Honisch

7. "Obsydianowe serce. część 2" - Jo Honisch

8. "Pachnidło" - Patrick Süskind 

Zamieszczam moje ostatnie zdobycze, które wygrzebałam z wielgachnych koszy umieszczonych

w kilku supermarketach. Niestety należę do grupy osób, które nie potrafią oprzeć się

jakimkolwiek obniżką cen książek i dlatego nie mogłam przejść obojętnie obok plakatów

obwieszczających mi książki po 6 zł, 10 zł czy 15 zł - musiałam coś kupić, inaczej być nie mogło ;)

W takich chwilach nie liczy się dla mnie fakt, że mam ochotę przeczytać jakąś książkę w 

najbliższym czasie - niektóre pozycje z mojej biblioteczki leżą już trzy lata, a ja nawet do nich nie 

zajrzałam - ach ten impuls! A potem dziwię się, gdzie zniknęły te wszystkie pieniądze...

Lekko opóźniona recenzja - „Państwa arabskie a Unia Europejska” red. naukowa Agnieszka Barcik, Piotr Dziwiński oraz Artur Skorek

Miałam postanowienie by wstawiać chociaż jedną recenzję na miesiąc - przyszła sesja i wszystko pozamiatała. Niestety w styczniu nie miałam ani jednej chwilki wolnej na przeczytanie jakieś ciekawej książki, jedynie podręczniki czy inne naukowe opracowanie trafiały w moje ręce. Szczęśliwym trafem na ćwiczenia ze stosunków zewnętrznych Unii Europejskiej musiałam przeczytać książkę i napisać coś na kształt recenzji naukowej - miałam opory czy się nią z Wami dzielić, bo nie jest to typowy mój twór, ponadto nie jest to zwięzła recenzja, ale koniec końców pomyślałam, że może kogoś zaciekawi ta tematyka i poczuję się troszkę lepiej odnośnie złamania swojego postanowienia - tłumaczę sobie, że nie do końca je złamałam, bo ostatecznie napisałam jakąś recenzję w styczniu ;)

   Wydarzenia mające miejsce w ostatnich latach w krajach Północnej Afryki i Bliskiego Wschodu skupiają na sobie uwagę całego świata, który bacznie śledzi choćby najdrobniejsze zmiany polityczne czy też ekonomiczne zachodzące w państwach arabskich. Obszar ten, niezwykle istotny z punktu widzenia społeczności międzynarodowej, już od dłuższego czasu zmaga się z wieloma problemami – począwszy od wysokiej stopy bezrobocia czy też szerzącej się korupcji i demoralizacji, poprzez ograniczenia swobód obywatelskich i podstawowych wolności, a skończywszy na autorytarnych władzach oraz braku możliwości wpływu na politykę państwa przez zwykłych obywateli. W świetle tych zdarzeń istotna wydaje się próba odpowiedzi na pytanie: w jakim kierunku zmierza sytuacja państw arabskich i w jak dużym stopniu wpłynie to na resztę aktorów areny międzynarodowej.

   Książka pt. „Państwa arabskie a Unia Europejska” pod redakcją naukową Agnieszki Barcik, Piotra Dziwińskiego oraz Artura Skorka wydana w 2011 roku przez Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno- Humanistycznej w Bielsko-Białej swoją tematyką idealnie wpasowuje się w problematykę obszaru obejmującego swym zakresem państwa arabskie i może ona pomóc zrozumieć złożoność zjawisk świata arabskiego, w tym przypadku, w kontekście jego relacji z Unią Europejską.

   Publikacja ta jest zbiorem artykułów i referatów powstałych na potrzeby konferencji naukowej nt. „Państwa arabskie a Unia Europejska” zorganizowanej w ramach XII Beskidzkiego Festiwalu Nauki i Sztuki w maju 2011 roku przez Koło Naukowe Studentów Stosunków Międzynarodowych Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsko-Białej oraz Forum Młodych Dyplomatów Wyższej Szkoły Administracyjnej w Bielsku-Białej. Nie jest to pozycja objętościowo obszerna, liczy zaledwie 136 stron i składa się ze wstępu oraz 15 rozdziałów.

   We wstępie redaktorzy opracowania wyjaśniają skąd bierze się ogromne zainteresowanie obszarem  Północnej Afryki oraz Bliskim Wschodem i  jaką rolę w stosunkach międzynarodowych odgrywa właśnie teren zamieszkały przez Arabów.  Podkreślają oni również spójność dzieła, mimo iż ma ono charakter wielowątkowy i stworzone zostało ze zbioru pracy wielu autorów.

   Pierwszy rozdział zatytułowany został „Polityczne i gospodarcze aspekty Procesu Barcelońskiego i jego przyszłości po rewolucjach w Afryce”. Autorka tekstu nie ogranicza się tylko do przedstawienia  Partnerstwa eurośródziemnomorskiego[1] i wydarzeń po jego zainicjowaniu, ale również zapoznaje czytelnika z okresem poprzedzającym Proces Barceloński.

   Rozdział drugi poświęcony został Europejskiej Polityce Sąsiedztwa[2], a dokładnie jej wymiarowi południowemu – relacją Unii Europejskiej z państwami arabskimi Afryki Północnej. W artykule tym zostały przedstawione korzyści płynące z dwustronnej współpracy w ramach EPS oraz instrumenty finansowe, dzięki którym UE realizuje swoje cele polityczne.     Autorka zwraca szczególną uwagę na fakt, że współpraca w ramach partnerstwa śródziemnomorskiego  przyniosła większe osiągnięcia w  sferze gospodarczej, niż w dziedzinie demokratyzacji systemów rządów.

   Kolejny artykuł porusza kwestię przemian w krajach arabskich. Autorka tekstu dużo miejsca poświeciła problemom, z którymi borykają się kraje muzułmańskie. Państwa te charakteryzuje wysoki poziom korupcji np. w Egipcie jej poziom sięga 3,1[3], analfabetyzm w niektórych krajach regionu dochodzi nawet do 45% (Jemen, Maroko)[4], a według danych na rok 2010 podanych przez organizację Freedom House[5] tylko trzy kraje arabskie były uważane za częściowo wolne – Kuwejt, Liban i Maroko. Aleksandra Jeziorowska, równie w dużym stopniu, skupiła się na wyzwaniach stojących przed polską prezydencją. Podkreśla ona nieefektywność polityki względem krajów arabskich i potrzebę zmiany podejścia na prodemokratyczne. Nie oznacza to w mniemaniu autorki kopiowania europejskich wzorców, gdyż nie przyniesie to pożądanego efektu, raczej oczekiwane jest indywidualne podejście, z racji zróżnicowania krajów islamu.

   W rozdziale czwartym przedstawiono przesłanki wybuchu rewolucji w Tunezji, Egipcie i Libii oraz stosunek Unii Europejskiej do przebiegu tych zdarzeń. Przyczyny wybuchu protestów we wszystkich tych państwach są zbliżone – przede wszystkim autorka podkreśla ogromny wpływ długoletnich rządów autorytarnych oraz niezwykle trudnej sytuacji społeczeństwa, które pozbawione zostało podstawowych praw. Ponadto akcentuje ona rolę internetowych portali społecznościowych na  przebieg demonstracji oraz wskazuje na szybką reakcje Unii Europejskiej, która zdecydowanie potępiła działania autorytarnych przywódców. Wartym odnotowania jest jednak fakt, że początkowo Francja opowiedziała się po stronie reżimu Zina Al-Abidina Ben Alego, dopiero kilka dni później prezydent Nicolas Sarkozy wytłumaczył się z tego nieporozumienia.

   Następny artykuł opisuje skutki społeczne Arabskiej Wiosny Ludów. W tym teksie uwaga czytelnika zwrócona została na sytuacje ludzi zamieszkujących tereny objęte działaniami rewolucyjnymi. Autorka pracy wyraźnie eksponuje wpływ protestów na życie zwykłych mieszkańców, którzy muszą poradzić sobie z ogromem zniszczeń i próbą przemian, jakie muszą zajść, by ich los uległ poprawie, gdyż rewolucja jedynie zapoczątkowała pewien proces.  Godny zapamiętania jest pozytywny wpływ rewolucji na sytuacje kobiet, które zyskały szansę na złamanie pewnych tradycyjnych zasad i tym samym podniesienie swojej pozycji społecznej.

   W kolejnej publikacji poruszono temat wpływu doktryny wojny z terroryzmem[6] i konfliktu irackiego na politykę zagraniczną i bezpieczeństwo Unii Europejskiej. Wydarzenia mające miejsce w Iraku stanowiły element niezgody pomiędzy państwami członkowskimi UE i uwidoczniły ewidentny brak wspólnej polityki zagranicznej Unii Europejskiej. Sytuacja ta przyczyniła się do podpisania szeregu dokumentów regulujących kwestie bezpieczeństwa, m.in. były to: Europejska Strategia Bezpieczeństwa czy też Strategia UE w zakresie zwalczania terroryzmu.

   W rozdziale siódmym autorka dostrzega i ukazuje zróżnicowany charakter Arabskiej Wiosny w zależności od obszaru objętego wystąpieniami. W obrębie Półwyspu Arabskiego możemy mówić o podłożu religijnym protestów, jeśli chodzi o Bliski Wschód to przyczyn należy upatrywać w złej sytuacji społecznej będącej wynikiem długoletnich rządów autorytarnych, zaś w kontekście państw Afryki Północnej mówi się o podłożu etniczno-plemiennym konfliktu.   

   Kolejne cztery artykuły prezentują czytelnikowi szczegółowy obraz sytuacji politycznej w wybranych państwach arabskich. Autorzy dokonują wnikliwej analizy wydarzeń mających miejsce w Egipcie, Libii i Jemenie dzięki czemu postronny obserwator może z łatwością dostrzec nawet najdrobniejsze zawiłości i tym samym lepiej zrozumieć złożoność tego tematu.  

   Problem arabskich imigrantów w krajach Unii Europejskiej jest przedmiotem rozważań rozdziału dwunastego. Autor tekstu zwraca uwagę na dwojakie podejście do tej kwestii państw członkowskich UE. W czasach wzrostu gospodarczego imigranci przyjmowani byli bardzo chętnie przez kraje europejskie, każde ręce były potrzebne do pracy. Po zamachach terrorystycznych w Europie oraz po załamaniu się gospodarki otwartość państw zmalała, coraz częściej można było usłyszeć opinie, że wszelkie trudności spowodowane są przez imigrantów. Mimo negatywnego nastawienia ludności państw UE do arabskiej imigracji autor pracy zauważa istotny fakt, że stosunek ten nie ma bezpośredniego wpływu na relacje pomiędzy Unią Europejską a państwami, z których ludność emigruje, gdyż obie strony problemu łączą wielomiliardowe kontrakty biznesowe

   Następny artykuł zbliżony treściowo jest do poprzedniego – przedstawiono w nim historię uchodźctwa Palestyńczyków do krajów arabskich, a także europejskich. Autorka artykułu kładzie nacisk na rozróżnienie reakcji poszczególnych państw na przybywającą ludność palestyńską. Kraje sąsiadujące wykazują od początku negatywne nastawienie, uchodźcy na ich obszarach często pozbawieni zostają praw tj. prawo do posiadania  domów na własność czy też prawo do nabycia obywatelstwa. Polityka unijna jest z goła odmienna od tej prowadzonej przez państwa arabskie regionu. Uchodźcy z Palestyny mogą liczyć na bezpośrednie przyznanie azylu lub pomoc finansową. Unia Europejska przeznacza pokaźne środki na pomoc humanitarną i wsparcie projektów na rzecz poprawy sytuacji uchodźców.

   W przedostatnim materiale czytelnik zapoznaje się z pojęciem fundamentalizmu islamskiego[7]. Autorka omawiając zagadnienie dostrzega trudność w zrozumieniu tego zjawiska dla odbiorcy z zewnątrz i dlatego stara się pokazać jego zróżnicowanie i wieloaspektowość. Konieczne wydaje się rozróżnienie fundamentalizmu islamskiego od zasad i wartości wynikających bezpośrednio z Koranu. Mimo iż pierwsze wspomniane powyżej pojęcie opiera się na podstawach islamu, to wyraźnie Koran potępia wyznawców, którzy „zabijają wierzącego naumyślnie”[8], a nie od dziś wiadomo, że fundamentalizm bezpośrednio łączy się działaniami terrorystycznymi.

   Ostatni artykuł porusza temat terroryzmu, który z punktu widzenia autora powinien być traktowany jako instrument polityczny i metoda realizowania celów. Szczególne miejsce w artykule zajmuje kwestia zagrożenia, atakami terrorystycznymi, państwa polskiego. Terroryzm może stanowić zagrożenie dla Polski z racji jej udziału w misjach pokojowych i stabilizacyjnych czy też w wyniku przynależności do takich organizacji jak NATO czy Unia Europejska.

   „Państwa arabskie a Unia Europejska” to wbrew pozorom książka tematyczne różnorodna – autorzy podejmują się omówienia takich kwestii jak partnerstwo śródziemnomorskie, przemiany państw arabskich czy problem imigracji i uchodźctwa. – co jest jej ewidentnym plusem, gdyż każdy może znaleźć coś interesującego dla siebie.

   Godna pochwalenia jest rzetelność autorów, którzy w wyczerpujący sposób omawiają poruszane zagadnienia. Prawie każdy rozdział posiada potężny zbiór przypisów i źródeł, z których autorzy korzystali podczas swoich prac, co umożliwia czytelnikowi pogłębienie wiedzy na wybrany przez niego temat .

   Jako minus tej pozycji można uznać jej dostępność, gdyż tylko trzy biblioteki w Warszawie posiadają ją w swoich katalogach (bez możliwości wypożyczenia przez  studenta Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego), a zakup możliwy jest tylko od wydawnictwa – nie jest ona dostępna w żadnej księgarni internetowej.   

   Sięgając po to dzieło trzeba mieć na uwadze fakt, że powstało ono w 2011 roku i niektóre zagadnienia się przedawniły. Z jednej strony jest to minus, ale z drugiej może być to uznawane za jej atut, gdyż pozwala to zaobserwować tok myślenia autorów i porównać go z rozwojem sytuacji. Dziwić może również brak podjęcia, przez któregoś autorów, sprawy Syrii, o której ostatnimi czasy jest bardzo głośno. To z kolei pokazuje nam, że kwestia ta w ówczesnym czasie nie była uznawana za istotną i nie upatrywano w niej takiego scenariusza, jaki obserwujemy dzisiaj.

   Książkę „Państwa arabskie a Unia Europejska” mogę polecić osobom zainteresowanym tematyką relacji państw arabskich z krajami członkowskimi UE czy też kwestiami społecznymi regionu Afryki Północnej.

---

[1] Partnerstwo eurośródziemnomorskie między Unią Europejską (UE) a państwami południowego regionu Morza Śródziemnego zostało zainicjowane 1995 r. przez proces barceloński. To partnerstwo polityczne, gospodarcze i społeczne jest zbudowane na zasadzie wzajemności, solidarności i wspólnego rozwoju.: http://europa.eu/legislation_summaries /external_relations/relations_with_third_countries/mediterranean_partner_countries/r14104_pl.htm[27.01.2014]

 [2] EPS jest inicjatywą polityczną, zapoczątkowaną w 2003r., stwarzającą perspektywy stopniowego przekraczania tradycyjnych stosunków w dziedzinie wymiany handlowej oraz współpracy zmierzającej do ściślejszej integracji między UE a jej sąsiadami.: http://ec.europa.eu/economy_finance/international/neighbourhood_policy/index_pl.htm[27.01.2014]

[3] Opracowanie Transparency International Corruption Perceptions Index 2010

[4] Dane na podstawie CIA World Factbook 2010 i 2011

[5] Organizacja założona w 1941 roku przez Wendella Wilkiego i Eleanorę Roosevelt, której celem jest promowanie wolności na całym świecie.: http://en.wikipedia.org/wiki/Freedom_House[27.01.2014], http://www.freedomhouse.org/about-us#.Uuas9PmtaQ8[27.01.2014]

[6] Termin wprowadzony przez amerykańskiego prezydenta George’a W Busha po atakach z 11 września 2011r. odnoszący się do walki z grupami terrorystycznymi : http://web.archive.org/web/20110204112337/http://www.abc.net.au/news/ newsitems/200605/s1632213.htm[27.01.2014]

[7] Jest to tendencja do podporządkowania całości życia politycznego i społecznego prawu religijnemu zawartemu w Koranie.: http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/3903233/fundamentalizm.html[27.01.2014]

[8] Str.123